“Soms brengt ook rechtvaardigheid schade met zich mee”
(Sophocles, 496 v.C. - 406 v.C.)

Bij economische schadeclaims moet u denken aan claims wegens vermogens-schade ontstaan door wanprestatie of onrechtmatige daad. De schadevergoeding moet ervoor zorgen dat de schadelijdende partij weer in de vermogenssituatie komt waarin hij zou zijn geweest indien de schadeveroorzakende gebeurtenis zich niet had voorgedaan. In beginsel is het economisch waardebegrip hierin leidend.

Economische schadeclaims  

Wanprestatie is het niet (geheel) nakomen van contractuele afspraken. Een onrechtmatige daad is een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht. Enkele voorbeelden zijn:

  • Opzeggen van een overeenkomst zonder redelijke opzegtermijn waardoor gedane investeringen niet kunnen worden terugverdiend;
  • Gebruik maken van een uitvinding zonder toestemming van de octrooihouder waardoor deze winst derft;
  • Het overhevelen van activa naar een andere vennootschap zodat de leeggehaalde vennootschap geen verhaal meer biedt voor schuldeisers;
  • Het lozen van industriële afvalstoffen op oppervlaktewateren waardoor waterleidingbedrijven en kwekers extra kosten moeten maken om het water te zuiveren.

Er is geen wettelijke bepaling die voorschrijft hoe schade moet worden berekend. De rechter begroot de schade op de wijze die het meest met de aard ervan in overeenstemming is. Kan de omvang van de schade niet nauwkeurig worden vastgesteld, dan wordt zij geschat. Vermogensschade kan op diverse wijzen worden begroot en is mede afhankelijk van de aard en omvang van de schade.

Abstracte of concrete schadebepaling bij economische schadeclaims

Abstracte wijze van schadebegroten houdt in dat op basis van algemene kenmerken / vuistregels de schade wordt begroot en geen rekening wordt gehouden met specifieke kenmerken van het geval. Deze wijze van schadebegroten geldt voor relatief kleine schadegevallen, waarbij het belang van een snelle afhandeling (gezien de omvang van het aantal schadegevallen) groter is dan een precieze schadevaststelling en een schadevaststelling op basis van vuistregels / ervaringscijfers goed kan geschieden. Hiervan is sprake bij zaakschade (aan auto’s bijvoorbeeld). Bij een concrete wijze van schadebegroten wordt rekening gehouden met de specifieke omstandigheden van het geval, zoals bij zuivere vermogensschade (vermogensschade anders dan personen- of zaakschade).

Resultaten (boekhoudkundig principe) of geldstromen (economisch principe)

Indien de schadeveroorzakende gebeurtenis gedurende een korte periode leidt tot een terugval in resultaten, zonder dat de schadeveroorzakende gebeurtenis zijn weerslag heeft op geprognosticeerde investeringen in bedrijfsmiddelen en werkkapitaal, dan kan wellicht worden volstaan met een boekhoudkundige benadering van het begrip schade. Er wordt dan gekeken naar de gederfde winsten / geleden verliezen ter bepaling van het schadebedrag.
Duurt het langer tot het verwachte moment van herstel, dan zullen investeringsplannen wijzigingen ondergaan en het werkkapitaal ook een ander verloop krijgen. De gederfde winst of het geleden verlies is dan niet zonder meer gelijk te stellen aan de gemiste geldstromen. Dit wordt duidelijker indien sprake is van een 'total loss', het gehele geïnvesteerde vermogen met het oog op het behalen van een geldelijk rendement is verloren gegaan.

WaardeInzicht - Ondernemingswaardering bij economische schadeclaims

Met kennis van feiten en omstandigheden op schademoment (ex ante) of op moment van schadebegroten (ex post)

Voorstanders van ex ante stellen dat dit de enige wijze is waarop goed met verwachtingen en daaraan gerelateerde risico’s rekening kan worden gehouden. Tegenstanders van de ex-ante benadering vinden verwachtingen te speculatief om daarop een schadevergoeding te baseren.
Voorstanders van ex post stellen dat zo goed als mogelijk naar de feiten achteraf moet worden gekeken, om (speculatieve) verwachtingen zoveel mogelijk uit te sluiten. Tegenstanders van ex-post benadering daarentegen vinden dat door uit te gaan van gerealiseerde uitkomsten deze ten onrechte als feit worden beschouwd omdat de gerealiseerde uitkomst slechts een van de vele mogelijkheden uit de totale waarschijnlijkheidsverdeling is. Door hieraan voorbij te gaan wordt geen rekening gehouden met het risico dat de gerealiseerde uitkomst anders had kunnen zijn.

Vorm van schadevergoeding

Bovenstaande ziet op de wijze waarop de schade kan worden berekend. Daarnaast geldt dat de geldelijke vergoeding afhankelijk is van de aard van het recht waarop inbreuk wordt gemaakt. Zo is bij inbreuk op intellectuele eigendomsrechten mogelijk om schadevergoeding, een forfaitaire vergoeding of winstafdracht te eisen of in sommige gevallen een combinatie ervan.

Wat kan WaardeInzicht voor u doen?

Wij kunnen u in samenwerking met uw juridisch en/of fiscaal adviseurs bijstaan als partijdeskundige. Tevens treden wij op als onafhankelijk waardeerder in en buiten rechte. Bekijk de pagina met rollen die WaardeInzicht kan vervullen. Heeft u vragen over dit onderwerp of wilt u over een specifieke casus van gedachten wisselen, neemt u dan contact op. Wij staan u graag te woord.

Bent u geïnteresseerd in meer informatie of wilt u eens vrijbijvend sparren over de mogelijkheden voor uw bedrijf? Neem gerust contact op met Mimoun Hermse.